- Als eerste Europese land voert Oostenrijk een vaccinatieplicht in, andere landen doen dit vooralsnog niet.
- Veel Europese landen twijfelen over de omstreden 2G-regel en lockdowns voor alleen ongevaccineerden.
- Frankrijk hoeft volgens president Macron echter geen lockdown in te voeren voor ongevaccineerden vanwege het succes van de coronapas.
- Lees ook: De Tweede Kamer steunt het idee om de coronapas ook verplicht te maken in niet-essentiële winkels
Oostenrijk voert per 1 februari een algemene vaccinatieplicht in, een primeur in de Europese Unie. Andere landen gaan vooralsnog niet zo ver in hun maatregelen om het coronavirus te beteugelen.
Het demissionaire kabinet in Nederland wil de 2G-regel invoeren in de horeca en bij evenementen. Het is dan alleen nog maar mogelijk om een QR-code te krijgen als je tegen corona bent gevaccineerd of ervan bent genezen. Daar is een wetswijziging voor nodig die nu wordt voorbereid.
Over de coronamaatregelen wordt in Nederland flink gediscussieerd, net als in de rest van Europa. Zo stellen onder meer Oostenrijk, Duitsland, Slowakije en Tsjechië door de stijgende coronacijfers strengere regels in voor ongevaccineerden. Zweden gaat weer een coronapas invoeren voor gevaccineerden.
Ook gaat het steeds vaker in Europa over tijdelijke lockdowns. Volgens president Emmanuel Macron hoeft Frankrijk dat niet te doen voor ongevaccineerden, omdat de Franse coronapas succesvol is gebleken bij het terugdringen van het coronavirus.
In Europa is geen eenduidig coronabeleid. Afhankelijk van de besmettingscijfers bepalen de landen zelf hoe ze het coronavirus bestrijden en voor wie de maatregelen moeten gelden. Een overzicht van de maatregelen die Europese landen nemen:
Oostenrijk: vaccinatieplicht per 1 februari, heel het land in lockdown
In Oostenrijk geldt vanaf 1 februari dus een algemene vaccinatieplicht. Daarnaast gaat heel Oostenrijk vanaf maandag in lockdown om de sterke toename van het aantal coronabesmettingen te keren. Alleen supermarkten, drogisten en apotheken mogen openblijven, horeca en de meeste scholen blijven in ieder geval de komende tien dagen dicht. Mensen mogen alleen van huis voor boodschappen, lichaamsbeweging, werk of bezoek aan een arts.
Kanselier Alexander Schallenberg maakte de "moeilijke besluiten" bekend, verwijzend naar het vele menselijk leed. "We willen geen vijfde golf." In Oostenrijk is iets meer dan 65 procent van de bevolking gevaccineerd, wat volgens de premier schandalig laag is.
De lockdown kan met tien dagen worden verlengd. Sinds maandag is in het Alpenland al een lockdown van kracht voor mensen boven de 12 jaar die niet volledig zijn gevaccineerd, op straffe van een boete van 1450 euro. Uiterlijk op 13 december is de lockdown voorbij voor degenen die zijn ingeënt en hersteld. Dan zou de 2G-regel weer moeten gelden. De beperkingen voor ongevaccineerden blijven dus bestaan.
Het is de vierde keer dat het land met bijna 9 miljoen inwoners in lockdown gaat. De deelstaten Salzburg en Opper-Oostenrijk kampen met de hoogste infectiecijfers van het land en de ziekenhuizen liggen er vol coronapatiënten.
Duitsland: ongevaccineerden geweerd bij hoog aantal coronapatiënten
Voor ongevaccineerden in Duitsland dreigen forse beperkingen bij een hoog aantal coronapatiënten in ziekenhuizen. Als in een deelstaat een bepaalde drempel wordt overschreden, is op veel plekken alleen nog toegang voor gevaccineerden en genezen personen (de zogenoemde 2G-regel).
Gaat het nog verder de verkeerde kant op, dan moeten mensen die zijn ingeënt of hersteld een negatieve test tonen voordat zij bijvoorbeeld naar een voorstelling, kapper of wedstrijd mogen. En als het aantal coronazieken in klinieken nog verder stijgt, komen er nog meer beperkingen.
Volgens de Duitse bondskanselier Angela Merkel is de huidige situatie "dramatisch". In meerdere deelstaten wordt de 2G-regel al toegepast, maar elders gelden soepelere of juist strengere regels. Deskundigen waarschuwden voor een lappendeken.
Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is een bepalende factor geworden voor de beoordeling van de coronasituatie, en niet meer uitsluitend het aantal nieuwe besmettingen. Merkel hamerde al dagen op nieuwe beperkingen als in ziekenhuizen een bepaald aantal coronapatiënten ligt. Anders blijven de cijfers over de bedbezetting in de klinieken een "tandeloze tijger", zei ze.
De deelstaten besloten verder dat zorgpersoneel zich moet laten inenten tegen het coronavirus. Er komt een vaccinatieplicht voor medewerkers van ziekenhuizen, verzorgingshuizen en bejaardencentra. Duitsland volgt daarmee de buurlanden België en Frankrijk.
België: grotendeels thuiswerken verplicht
Belgische werknemers zijn tot 12 december verplicht vier van de vijf werkdagen thuis te werken als het werk dat toelaat, zoals bij kantoorbanen. Daarna mag het personeel tot nader order een dagje meer op het werk verschijnen.
Tijdens de vorige coronagolven was telewerk in België ook grotendeels verplicht en werden bedrijven gecontroleerd op naleving daarvan. Ze konden beboet worden als ze hun personeel toch lieten opdraven. In België zijn voltijdsbanen de norm en is deeltijd ongebruikelijk.
België breidt ook de mondkapjesplicht uit en heeft bovendien de leeftijd waarop dat in openbare binnenruimtes en het ov moet verlaagd van 12 naar 10 jaar. Ondanks dat klanten al verplicht zijn een coronapas te tonen, moeten de kapjes weer op in restaurants en bars.
Alle Belgen die volledig zijn gevaccineerd en het willen zouden tegen maart of april een boosterprik kunnen krijgen, melden verscheidene media. Er is al begonnen met herhalingsprikken voor zorgpersoneel en 65-plussers.
Frankrijk: lockdown voor ongevaccineerden niet nodig door coronapas
Frankrijk hoeft geen lockdown in te voeren voor ongevaccineerden, omdat de Franse coronapas succesvol is gebleken bij het terugdringen van het coronavirus. Dat zegt president Emmanuel Macron in een interview met de krant La Voix du Nord.
"Landen die niet-gevaccineerden in lockdown plaatsen, zijn degenen die de (gezondheids)pas niet hebben ingevoerd. Daarom is deze stap niet nodig in Frankrijk", aldus Macron in het interview. Overigens gelden in meerdere Europese landen soortgelijke maatregelen met coronabewijzen.
De Franse coronapas is nodig om bijvoorbeeld sportverenigingen, winkelcentra en horecazaken te bezoeken. Met de QR-code kunnen mensen bewijzen dat ze zijn gevaccineerd tegen het coronavirus, dat ze recent negatief zijn getest of dat ze onlangs zijn hersteld van een besmetting. De pas is omstreden en er is door duizenden mensen tegen betoogd.
Tsjechië: ongevaccineerden geweerd in restaurant en bij kapper
Tsjechië wil vanaf maandag ongevaccineerde mensen weren van onder meer grote evenementen. Ze krijgen ook geen toegang meer tot bepaalde diensten. Het gaat volgens lokale media om onder meer restaurants en kappers. Die plekken zijn dan alleen nog toegankelijk voor mensen die een coronavaccinatie hebben gehad of besmet zijn geweest.
Het aantal besmettingen is in Tsjechië de afgelopen maand explosief gestegen. Dinsdag werden bijna 25.000 mensen positief getest op het coronavirus, een nieuw dagrecord. Dit laat volgens Babis zien dat de genomen coronamaatregelen tot nu toe niet voldoende zijn.
De premier wijst erop dat de situatie in twee oostelijke regio's kritiek is. "Hele gezinnen komen daar op de intensive care terecht. Ze zijn niet gevaccineerd." De ziekenhuizen behandelen meer dan 4400 coronapatiënten, van wie 661 op de intensive cares.
Ook roept Babis inwoners op zich te laten vaccineren. Van de 10,7 miljoen inwoners van Tsjechië zijn iets minder dan 6,2 miljoen mensen volledig ingeënt, de vaccinatiegraad ligt daarmee onder het gemiddelde van de Europese Unie.
Slowakije: lockdown voor ongevaccineerden
Slowakije voert vanaf maandag een lockdown in voor mensen die nog geen coronavaccinaties hebben gehad. Premier Eduard Heger heeft op televisie gezegd dat strengere maatregelen nodig zijn vanwege de opleving van het coronavirus en de toenemende druk op de ziekenhuizen.
Tijdens de lockdown, die drie weken duurt, mogen alleen gevaccineerden en van corona genezen mensen naar bijvoorbeeld restaurants, niet-essentiële winkels en publieke bijeenkomsten. Daarnaast gaat in de zwaarst getroffen gebieden een testverplichting gelden voor niet-gevaccineerden.
De vaccinatiegraad in Slowakije is met ruim 45 procent een van de laagste in Europa. Ook omliggende landen hebben te maken met een tegenvallende prikcampagne, waardoor eveneens extra beperkingen worden ingevoerd om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Zo geldt in buurland Oostenrijk al een lockdown voor ongevaccineerden.
Griekenland: beperkingen voor ongevaccineerden
Ook Griekenland heeft strengere regels aangekondigd voor mensen die niet zijn gevaccineerd tegen het coronavirus. Vanaf maandag mogen niet-geprikte Grieken niet langer zaken als bioscopen, bars, restaurants, kappers en sportscholen in, kondigde premier Kyriakos Mitsotakis aan.
Tot dusver waren ongevaccineerden in Griekenland wel welkom op dat soort plekken, mits ze een negatieve coronatest van maximaal 48 uur oud konden laten zien. De Griekse maatregel is een maand lang van kracht.
Mitsotakis maakte ook bekend dat zestigplussers binnen zeven maanden na hun laatste inenting een boosterprik moeten halen, als ze willen dat hun coronabewijs geldig blijft. De premier zei dat hij in Brussel gaat voorstellen die maatregel EU-breed in te stellen.
Griekenland noteerde deze maand recordaantallen coronabesmettingen. Volgens Mitsotakis is de relatief lage vaccinatiegraad het grote probleem. "Griekenland rouwt om onnodige verliezen, omdat het simpelweg niet de vaccinatiegraad heeft van andere Europese landen", zei hij in een toespraak.
Circa 62 procent van de Grieken is volledig gevaccineerd. De autoriteiten wilden voor de herfst aan de 70 procent zitten.
Zweden: coronapas voor gevaccineerden
Ook Zweden gaat, nu de besmettingen in Europa weer sterk oplopen, een coronapas invoeren. Die is bedoeld voor indoorevenementen van meer dan honderd personen.
De regering maakte woensdag bekend dat bezoekers met ingang van 1 december moeten aantonen dat ze zijn gevaccineerd tegen Covid-19. Die maatregel werd aanbevolen door gezondheidsdeskundigen. Het parlement moet er nog wel mee instemmen.
Begin deze maand besloot Zweden het verplicht testen van volledig ingeënte mensen met ziekteverschijnselen af te schaffen. Dat is nu, na veel kritiek, teruggedraaid.
Hoewel momenteel betrekkelijk weinig nieuwe corona-infecties worden geregistreerd, houdt de minister van Volksgezondheid Lena Hallengren rekening met een nieuwe golf in december. "De verspreiding van het virus stijgt in Europa. Dat hebben we hier nog niet geconstateerd, maar Zweden is niet geïsoleerd. Daarom moeten we vaccinatiebewijzen kunnen gebruiken."